Różnice między doborem losowym a celowym
Dobór celowy (ang.purposive sampling) – nieprobabilistyczna metoda doboru próby respondentów do badania socjologicznego. Niekiedy nazywany próbą ekspercką. Do próby celowej badacz dobiera jednostki w sposób subiektywny tak, by były one najbardziej użyteczne lub reprezentatywne. Ponieważ kryteria doboru do próby celowej nie są łatwe do określenia, dlatego też nie można określić prawdopodobieństwa z jakim dana jednostka znajdzie się w próbie.
Dobór celowy był z powodzeniem wykorzystywany do doboru prób przy prognozowaniach wyników wyborów w Stanach Zjednoczonych (badacze wybierali tylko te okręgi wyborcze w których wyniki były przybliżone do wyników w całym stanie a następnie zadali tam pytanie na kogo ludzie będą głosowali)
Dobór celowy stosuje się w przypadku, gdy badacz chce zbadać mały podzbiór większej populacji a wielu członków tego podzbioru nie da się rozpoznać. Może być także wykorzystywana przy badaniu przypadków odbiegających od normy.
Ponieważ dobór celowy jest doborem nieprobabilistycznym, reprezentatywność wyników otrzymanych z prób celowych jest trudna do określenia i niższa niż w przypadku doboru losowego
ISTOTA DOBORU LOSOWEGO
– Przypadek decyduje o tym, które jednostki spośród badanej zbiorowości zostaną wybrane do próby
– Przypadek traktujemy tu jako formę przejawiania się konieczności, której występowanie jest zgodne z istniejącymi prawidłowościami i możliwe do przewidzenia;
Losowości nie należy identyfikować z dowolnością!!!
– Warunkiem możliwości zastosowania jest posiadanie operatu losowania
ISTOTA DOBROU NIELOSOWEGO
– Nie przypadek lecz badacz decyduje o tym, które jednostki spośród badanej zbiorowości zostaną wybrane do próby
– szanse poszczególnych jednostek zbiorowości, iż wybór padnie na nie są z założenia nierówne
– dokładność wyników badania (wielkość błędu) znana dopiero po jego przeprowadzeniu
– dla zastosowania nie ma potrzeby posiadania operatu losowego
– zastosowanie „lepszych” metod nielosowych jest uzależnione od znajomości rozkładów bądź parametrów cech charakteryzujących całą badaną zbiorowość (np. średnia, wariancja, wskaźnik struktury), co wymaga wnikliwej kwerendy