Infrastruktura techniczna jako uwarunkowanie wzrostu i rozwoju
Wzrost gospodarczy- zmiany o charakterze ilościowym ( zmiany wielkości produktu krajowego brutto)
Rozwój społeczno- ekonomiczny- kombinacja zmian ilościowych i jakościowych
Koncepcja wielkiego pchnięcie (big push) 1959 Rosenstein -Rodan
Wzrost zrównoważony (balanced growth) – równomierny rozwój infrastruktury oraz inwestycji bezpośrednio produkcyjnych (porównanie – jak to było w PRL)
Inwestycje autonomiczne (realizowane niezależnie od rozmiarów popytu i aktywności gospodarczej) – np. publiczne inwestycje infrastrukturalne
Inwestycje indukowane (zależne od rozmiarów popytu i aktywności gospodarczej) – np. inwestycje bezpośrednio produkcyjne
Inwestycje produkcyjne przed infrastrukturalnymi – kreacja dodatkowego popytu – stymulowanie rozwoju infrastruktury (strategia rozwoju akceptująca przejściowy niedostatek urządzeń infrastrukturalnych) – A.O. Hirschman (Indie – lotnisko Bombaj),
inwestycje infrastrukturalne przed produkcyjnymi – pobudzenie regionalnego popytu – wzrost bezpośrednich inwestycji produkcyjnych w regionie (rozwój wyprzedzający lub rozwój poprzez infrastrukturę) R. Nurkse, P.N. Rosenstein-Rodan (Chiny – kolej tybetańska).
Oba przypadki dotyczą wzrostu niezrównoważonego (unbalanced growth).
Przykłady wzrostu przez inrastrukturę:
1.Kolej Tybetańska
Linia kolejowa Qinghai-Tibet łącząca Chiny z tybetańską Lhasą – stolicą Tybetańskiego Regionu Autonomicznego.
2001-2006 okres budowy
Najwyżej położony szlak kolejowy na świecie – biegnie m.in. przez przełęcz Tanggula na
wysokości 5072 m n.p.m. (najwyżej położony tunel kolejowy na świecie Ponad 80% trasy – wyżej
niż 4000 m n.p.m., a 550 km w strefie wiecznej zmarzliny
Przez 5 lat – ok. 20 tys. robotników. Prędkość pociągu: 100-120 km/godz.
Podróż z Pekinu do Lhasy – ponad 47 godzin.
Planuje się dalsze kontynuowanie prac; cel – połączenie sieci chińskiej z indyjską.
Protesty – ekolodzy oraz tybetańczycy.
2. Kryzysy lat 70. i 80. XX stulecia – rabunkowa eksploatacja złóż;
Przyszłość – światowe koncerny; Czukotka – nowe technologie wydobycia
Fazy rozwoju regionalnego a wyposażenie w infrastrukturę
Okres rozwoju gospdarczego | TYP REGIONU |
I | Nierozwinięte regiony o niewystarczającym wyposażeniu w infrastrukturę |
II | Regiony w fazie startu ( take off stage) z pewną kombinacją niezbędnych urządzeń infrastrukturalnych ( szczególnie infr. komunikacyjnej) |
III | Szybko rosnące regiony z wystarczającym wyposażeniem infrastrukturalnym |
IV | Reginy „prawie dojrzałe”, doświadczające pierwszych oznak negatywnych efektów zewnętrznych no. kongestii |
V | Regiony, które nie mogą się dalej rozwijać ze względu na istnienie tzw. Wąskich gardeł infrastrukturalnych |