Założenia rachunku dochodu narodowego wg SNA i MPS
W systemie SNA dochód narodowy określa się jako suma :
– wszystkich dochodów uzyskanych przez właścicieli różnych czynników wytwórczych,
– wszystkich dóbr i usług wytworzonych w danym roku,
– konsumpcji i inwestycji krajowych i zagranicznych.
Założenia rachunku dochodu narodowego według SNA :
W systemie gospodarki rynkowej do dochodu narodowego wlicza się wszystko to, co ma na rynku ceny, co ktoś chce kupić (dobra i usługi). Nie jest ważne, co się sprzedaje. Jeśli klient chce kupić uszkodzony towar, to też wlicza się to do dochodu narodowego. Założenia :
• Jeśli ktoś pracuje zarobkowo, czyli sprzedaje swoją pracę bądź jej rezultaty, to znaczy, że jego praca bądź jej rezultaty są komuś potrzebne. Jeśli zaś są komuś potrzebne, to znaczy, iż pomnażają poziom narodowego dobrobytu. Tak więc, każda praca, powinna być traktowana jako zwiększająca dochód narodowy.
• Jeśli ktoś wydzierżawia ziemię i za tę dzierżawę otrzymuje czynsz, to znaczy, iż dzierżawiący potrzebuje jego ziemi. Akt zaspokojenia tej potrzeby podnosi narodowy dobrobyt, a zatem usługa polegająca na wydzierżawianiu też powinna być wliczana do dochodu.
• Jeśli ktoś składa pieniądze w banku, bank wypłaca mu z tego tytułu odsetki, to znaczy, że pieniądze te są bankowi potrzebne. Jeśli zaś działalność banku jest komuś potrzebna (a jest, gdyż bank pobiera za nią opłaty), to znaczy, że akt złożenia pieniędzy w banku przyczynia się do wzrostu narodowego bogactwa.
• Dom, w którym mieszka właściciel również tworzy dochód narodowy. Właściciel sam sobie odnajmuje mieszkanie, sam sobie zatem świadcząc usługę. Jej wartość jest równa czynszowi dzierżawnemu, który by płacił, gdyby mieszkanie nie było jego własnością.
• Zysk, który otrzymuje właściciel przedsiębiorstwa, przeznaczany na zaspokajanie jego potrzeb konsumpcyjnych, należy traktować jako wynagrodzenie za działalność podnoszącą dobrobyt materialny.
Zysk = Pochodna nadwyżki
Założenia rachunku dochodu narodowego według MPS:
Zaliczamy tu siedem głównych działów gospodarki narodowej :
• przemysł wydobywczy,
• przemysł przetwórczy,
• przemysł finalny,
• rolnictwo,
• transport,
• budownictwo,
• usługi, które są związane z dostarczeniem dóbr od producenta do konsumenta.
Nie wlicza się jednak do dochodu wg MPS, takich czynności, jak praca nauczyciela, policjanta, żołnierza, gdyż są to usługi niematerialne (ludzie ci nie wytwarzają żadnych produktów rzeczowych). Jest to ustrój nieregulowany i nie rynek, lecz państwo ustala w nim ceny. Usługi są czynnościami codziennymi i każdy ma prawo do korzystania z nich.
EFEKT = SUMA NAKŁADÓW
ZYSK = NARZUT NA KOSZTY