notatki-studenckie.pl

PNB w ujęciu nominalnym mierzy się w cenach bieżących tj. takich, które istniały w I okresie, gdy produkowano wchodzące w skład PNB dobra i usługi. Jeśli w dwóch kolejnych latach w gospodarce wytworzono tę samą ilość dóbr i usług, ale w drugim roku ceny wzrosły o 10% – nominalny PNB w drugim roku będzie wyższy o 10% niż w pierwszym.
Realny PNB lub PNB w cenach stałych – koryguje nominalny PNB o skutki inflacji i wyraża go w cenach istniejących w danym okresie, najczęściej określanym jako rok bazowy czy początkowy.
PNB w ujęciu nominalnym jest to wartość produkcji liczona w cenach istniejących w kolejnych latach.
Aby móc przejść od nominalnego do realnego PNB należy zastosować wskaźnik odzwierciedlający rozmiary cen wszystkich dóbr. Wskaźnik ten nazywamy deflatorem PNB. Jest to stosunek nominalnego PNB (w cenach bieżących) do PNB w ujęciu realnym (w cenach stałych), wyrażony w postaci wskaźnika:

DeflatorPNB = nom.PNB/real.PNB
Realny PNB jest prostym miernikiem fizycznym rozmiarów produkcji wytworzonej w gospodarce, a roczna zmiana procentowa jego poziomu informuje o tempie wzrostu gospodarczego.
Aby odpowiedzieć na pytanie jak zmienia się stopa życiowa przeciętnego obywatela należy wprowadzić pojęcie realnego PNB na jednego mieszkańca. Jest to globalny PNB podzielony przez liczbę ludności kraju. Jest on bardziej wiarygodnym wskaźnikiem ilości dóbr i usług przypadających na osobę w gospodarce. PNB na 1 mieszkańca jest jednak tylko wartością przeciętną. Ilość dóbr i usług dostępna dla konkretnych ludzi zależy ponadto od sposobu podziału wytworzonego w gospodarce dochodu.
Realny PNB i realny PNB na 1 mieszkańca są tylko przybliżonymi i niedoskonałymi miernikami poziomu dobrobytu kraju i poszczególnych jednostek. PNB nie uwzględnia działalności o charakterze:
→ nierynkowym
→ dóbr uciążliwych dla środowiska
→ działalności tworzącej wartość takiej jak praca w gospodarstwie domowym
→ produkcji i usług nie rejestrowanych w celu uniknięcia podatków
→ pomija wartość czasu wolnego

Poziom własny dochodu mierzony w danej jednostce pieniężnej oraz wskaźnik płac oparty na płacy wyrażonej w tej jednostce jest określany jako płaca nominalna. Płaca realna jest obliczana przez skorygowanie płacy nominalnej o zmiany w kosztach utrzymania. Wskaźnik płacy nominalnej jest równy ze wskaźnikiem płacy realnej, gdy stopa inflacji = 0.
Rozróżnienie między płacą nominalną a realną powszechnie stosuje się w ekonomii, a jego waga szczególnie wzrasta w warunkach wysokiej inflacji.
Rozróżnienie między wielkościami nominalnymi a realnymi ma zastosowanie we wszystkich tych zmiennych, które są wyrażane w jednostkach pieniężnych. Nie dotyczy ona wielkości wyrażanych w wartościach fizycznych ponieważ nie zależą one od inflacji.
Kiedy rośnie cena dobra, mówimy że spada siła nabywcza pieniądza, ponieważ za określoną ilość pieniądza można nabyć mniejszą ilość. Siła nabywcza pieniądza to wskaźnik ilości dóbr, który można nabyć za jednostkę pieniężną.
Niekiedy różnicę między wielkościami nominalnymi a realnymi określa się przez stwierdzenie, że realne wielkości mierzą nominalne tak, aby siła nabywcza pieniądza była stała. Inaczej tę różnicę można wyrazić mówiąc, że wielkości nominalne wyrażamy w bieżących jednostkach pieniężnych, a realne w stałych.