notatki-studenckie.pl

Miasta powstają i rozwijają się dzięki pełnionym przez nie funkcjom. Do funkcji miejskich należą działalności: handlowe, przemysłowe, budowlane, transportowe, finansowe, kulturalne, administracyjne. Najwięcej powierzchni w miastach zajmuje funkcja mieszkaniowa. Niektóre miasta są ośrodkami górnictwa. Inne w swoich granicach mieszczą działalność rolniczą i ogrodniczą. Są miasta, w których wśród wszystkich funkcji dominuje jedna działalność lub jedna grupa działalności. Działalności te wyznaczają specjalizację miast. Na ogół jednak w miastach, zwłaszcza wielkich, lokalizuje się większość funkcji uważanych za funkcje miejskie. Jeśli funkcje ujmuje się w dużych grupach (na wysokim poziomie agregacji), wówczas okazuje się, że miasta pod względem pełnionych funkcji są bardziej do siebie podobne niż odmienne. Obserwacja ta sprawdza się w stopniu najwyższym w grupie miast tej samej lub podobnej wielkości. Specjalizacja na poziomie cech zagregowanych jest mniej widoczna. Miasta stają się złożonym i kompleksami grup funkcji.
Funkcje miast próbowano klasyfikować w rozmaity sposób. Jeden ze sposobów polega na łączeniu funkcji w grupy zwane sektorami. Do sektora pierwszego zalicza się: górnictwo, rolnictwo i rybołówstwo, do drugiego, przemysł i budownictwo, a do trzeciego – usługi. Do poł. XX w. dominującymi funkcjami były działalności zaliczane do sektora drugiego. Współcześnie najbardziej dynamicznym sektorem jest sektor usług. Zalicza się do niego: handel detaliczny i hurtowy, finanse, ubezpieczenia, gospodarkę nieruchomościami, usługi biznesowe, gospodarkę komunalną, ochronę zdrowia, edukację, kulturę, turystykę, administrację publiczną. Usługi nowoczesne najwyższego rzędu, tworzą wyspecjalizowaną grupę nazwaną sektorem czwartym. Obejmuje on usługi informacyjne i informatyczne, badania naukowe, nowe technologie i systemy zarządzania, działalności innowacyjne.
Na gospodarcze podstawy rozwoju miasta można spojrzeć jeszcze z innego punktu widzenia. Można mianowicie wyróżnić w nich funkcje egzogeniczne i endogeniczne. Funkcje te bywają nazwane także bazowymi i niebazowymi, miastotwórczymi i uzupełniającymi, zewnętrznymi i wewnętrznymi. Niezbędnym warunkiem żywotności miasta jest sprzedawanie części wytworzonych produktów i usług poza swoim obszarem. Taka sprzedaż zapewnia miastu napływ środków płatniczych, dzięki którym może ono finansować swoje trwanie i rozwój. Funkcje wykonywane na rzecz innych obszarów nazywa się funkcjami egzogenicznymi. Aby jednak miasto było zdolne do wykonywania funkcji egzogenicznych, musi mieć odpowiednio rozwinięte funkcje endogeniczne. Wiele podmiotów w mieście wykonuje funkcje zarówno egzogeniczne, jak i endogeniczne. Przykładem podmiotów wykonujących funkcje egzogeniczne są: zakłady przemysłowe produkujące na rynek zewnętrzny, banki obsługujące podmioty w innych miastach i regionach, giełdy, transport długodystansowy, uczelnie wyższe. Przykładem podmiotów wykonujących funkcje endogeniczne są: gospodarka komunalna i mieszkaniowa, transport miejski, handel detaliczny, usługi dla ludności, przedsiębiorstwa utrzymujące zieleń miejską. Relacje między funkcjami zmieniają się wraz z wielkością miasta. Im większe miast, tym większy jest udział funkcji endogenicznych w jego gospodarce. Rozbudowa funkcji endogenicznych jest ważna nie tylko dla sprawnego funkcjonowania samego miasta. Rozwinięte funkcje endogeniczne są czynnikiem zwiększającym atrakcyjność miasta, a przez to przyciągających zewnętrznych inwestorów.

Formy użytkowania przestrzeni w mieście
Tutaj nie wiem o który podział chodzi. Myślałam najpierw, że o przestrzeń publiczną, prywatną itp., ale to Gaczek na slajdach ma nazwane TYPAMI przestrzeni miejskiej. Na necie znalazłam ‘formy użytkowania przestrzeni planistycznej’, z tym, że nie kojarzę, żeby na którymś przedmiocie był taki podział… Zapytam się Gaczek, o co tu chodzi i wtedy poprawię tę odpowiedź.

Przestrzeń miejska:
-przestrzeń miejska publiczna (drogi i urządzenia publiczne, ulice, parki, skwery)
-przestrzeń miejska półpubliczna (wszystkie formy przestrzenne użytkowane publicznie, które są kontrolowane administracyjnie, np. ratusz, szkoły, dworce)
-przestrzeń publiczna, której użytkowanie jest kontrolowane instytucjonalnie i która jest użytkowana przez określone grupy społeczne (np. tereny spotkań, kościoły, centra sportowe i rekreacyjne, centra kultury, usługi publiczne)
-przestrzeń prywatna rodzinna, kontrolowana tylko przez rodzinę, np. dom jednorodzinny, mieszkanie
-przestrzeń prywatna indywidualna, np. własny pokój