notatki-studenckie.pl

Dobór próby jest częścią badania statystycznego. Polega na wybraniu pewnych indywidualnych obserwacji, które tworząc tzw. próbę statystyczną pozwolą uzyskać pewną wiedzę o całej populacji.
Każda obserwacja może obejmować jedną lub większą liczbę konkretnych wartości tzw. cech statystycznych dotyczących jednego konkretnego obiektu badań, lub (w przypadku analiz zmian jakiegoś zjawiska w czasie) jednej chwili czasowej

Metody doboru jednostek do próby dzielimy na dobór losowy oraz nielosowy.

Metody doboru losowego – rodzaje
– prosty dobór losowy
– bez zwracania
– ze zwracaniem
– dobór losowy systematyczny
– dobór losowy warstwowy
– proporcjonalny
– nieproporcjonalny
– optymalny (ze względu na koszty badania)
– dobór losowy wielostopniowy – kiedy zbiorowość ma charakter hierarchiczny. (istota polega na tym ze występuje kilka stopni losowania w których jednostka losowania nie pokrywa się z jednostką badania ale dopiero w ostatnim etapie losujemy jednostki badania a wcześniej są to jednostki większe niż jednostka badania) w ostatnim etapie pokrywa się jednostka losowania jest jednocześnie jednostką badania
– dobór losowy zespołowy – 2 etapowy tutaj z założenia przyjmujemy ze nie będziemy losować jednostek badania tylko poprzestajemy na pewnej według na jednostce losowania.
– dobór losowy wielofazowy – wielofazowy w kolejnych fazach zmniejszamy liczebność próby, z dużej próby mniejsza próbę i z tej mniejszej jeszcze mniejsza. Operaty się zmniejszają
– kombinowane formy doboru losowego

Dobór losowy systematyczny – etapy procedury
1. Dane podstawowe
N – liczebność zbiorowości
n – liczebność próby, którą należy pobrać
2. Obliczenie interwału losowania
K = N/n
Wielkość interwalu stanowi część całkowitą wartość k
3. Spośród pierwszych k numerów jednostek umieszczonych w operacie losowania losujemy numer pierwszej jednostki n1, które znajdzie się w próbie (losujmy jedną liczbę z przedziału od 1 do k)
4. Wybieramy kolejne numery jednostek zgodnie z regułą:
N2 = n1+k; n3 = n1+2k; n4 = n1 + 3k; n5 = n1 + 4k; …
180/5 = 36
Strzelił 9 (11 wiersz i 31 kolumna) i patrzymy w prawo 2 cyfrowe i mniejsze jak 36
Liczby 03 i 22
Pierwszą jedn losowaną do próby nr 22
n2 22+36 = 58
n3 58+36 = 94
n4 94 +36 = 130
n5 130 +36 = 166

Dobór losowy systematyczny – przykład
– liczebność zbiorowości, z której ma być pobrana próba liczy 180 jednostek
– dla powyższej zbiorowości zbudowano operat losowania (w załączniku)
– na podstawie odpowiednich obliczeń ustalono, że z badanej zbiorowości należy pobrać próbę losową liczącą 13 jednostek
– przy doborze próby zastosować metodę doboru losowego systematycznego
→ operat losowania
→Interwał 13

N= 180
n = 13
k = 180/13 = 13,846
Numer wylosowanej pierwszej jednostki z przedziału 1-13 (przy jej losowaniu zastosowano metodę prostego losowania indywidualnego z wykorzystaniem tablic liczb losowych) wynosi n1=11
Numer drugiej jednostki wyznaczony do próby wynosi n2=11 + 13 = 24
Numer trzeciej jednostki wyznaczonej do próby wynosi n3 = 24 + 13 = 37
…………… 50, 63, 76, 89, 102, 15, 128, 141, 154
Numer trzynastej jednostki wyznaczony do próby wynosi n13 = 154 + 13 = 167

Dobór losowy warstwowy – etapy procedury
1 etap – dokonanie podziału zbiorowo ścina warstwy, względnie jednorodnych
– określenie jednorodnych warstw Iw = …. (max wariancji zewnętrznej, min wariancji wewnętrznej)
– określenie liczebności wyodrębnionych warstw Nw1 =…; Nw2 = ….; Nw3 = …; Nwl=….;
– obliczenie wskaźników struktury liczebności dla warstw wsw1 = (Nw1/N)*100, wsw2 = (Nw2/N)*100
– obliczenie wskaźników operatów losowania dla poszczególnych warstw

2 etap
– określenie liczby jednostek pobieranych z poszczególnych warstw do próby liczącej n jednostek
(n<(Nw1 + Nw2 + Nw3+….+NwI) nw1 = (wsw1 * n)/100 nw2 = (wsw2 * n)/100 nw3 = (wsw3 * n)/100 - pobieranie z każdej warstwy oddzielenie (niezależnie) odpowiedniej dla tej warstwy liczby jednostek nw1, nw2, nw3,…, nwl z zastosowaniem metody protego doboru losowego (n = nw1 + nw2 + nw3 + … + nwl) Dobór losowy wielostopniowy – możliwość zastosowania, gdy zbiorowość ma budowę hierarchiczną. Istota: występuje kilka stopni losowania, w których jednostka losowanie nie pokrywa się z jednostka badania; dopiero w ostatnim etapie jednostka losowania jest jednocześnie jednostka badania. Dobór zespołowy - Dobór 2 etapowy; z założenie przyjmujemy ze nie będziemy losować jednostek badania, tylko pozostajemy na agregatach (zbiorach), np. losujemy blok i przepytujemy wszystkich z bloku Dobór losowy wielofazowy – w kolejnych fazach zmniejszamy liczebność próby, po każdej fazie jest mniejszy operat. Metody doboru nielosowego – istota - Nie przypadek lecz badacz decyduje o tym, które jednostki spośród badanej zbiorowości zostaną wybrane do próby - szanse poszczególnych jednostek zbiorowości, iż wybór padnie na nie są z założenia nierówne - dokładność wyników badania (wielkość błędu) znana dopiero po jego przeprowadzeniu - dla zastosowania nie ma potrzeby posiadania operatu losowego - zastosowanie „lepszych” metod nielosowych jest uzależnione od znajomości rozkładów bądź parametrów cech charakteryzujących całą badaną zbiorowość (np. średnia, wariancja, wskaźnik struktury), co wymaga wnikliwej kwerendy Metody doboru nielosowego – rodzaje - metoda doboru kwotowego – jej zastosowanie wymaga dysponowania informacjami dotyczącymi rozkładu pewnych ważnych cech populacji generalnej, z której próba ma być pobierana; - metoda jednostek typowych – określamy jednostkę typowa dl potrzeb danego badania, im precyzyjnej ją opiszemy tym element subiektywizmu przy doborze będzie zmniejszony - metoda doboru celowego (np. ekspertów) – małe zbiorowości - metoda eliminacji – przeciwieństwo metody doboru jednostek typowych; polega na zbudowaniu antytypu; wszyscy nas interesują tylko eliminujemy te, które są antytypami (z punktu widzenia badania są nieprzydatne) - metoda kuli śniegowej – warto stosować, gdy zbiorowość ma jakiś szczególny charakter; metoda polega na tym ze trafiamy do jednej jednostki i przeprowadzamy pomiar i ta jednostka wskazuje nam kolejną jednostkę do badania - metoda doboru systematycznego - (gdy technika pomiaru typu „ulica” np., co piętnasta osoba z wychodzących ze sklepu) Uwaga!! Dobór przypadkowy – „na chybił-trafił” (nielosowy, niereprezentatywny)