Ekonomiczne i rachunkowe ujęcie kosztów produkcji
Koszty produkcji są podstawowym elementem rachunku rentowności produkcji, ponieważ porównanie kosztów wytworzenia produktu z uzyskaną za niego ceną umożliwia określenie zysku producenta. Koszty możemy podzielić na trzy rodzaje:
koszty rachunkowe, koszty alternatywne i koszty ekonomiczne.
1) Koszty rachunkowe (explicite – widoczne) są to koszty produkcji wyrażone przez pomnożenie ilości kupowanych czynników przez ich cenę wyrażoną w pieniądzu są zapisywane w rachunkowości przedsiębiorstwa.
2) Koszty alternatywne(implicite – niewidoczne) – pozwalają określić korzyści jakie można by było osiągnąć przeznaczając posiadane zasoby na inną działalność
3) Koszty ekonomiczne – to wszystkie koszty explicite i implicite, razem z zyskiem normalnym niezbędnym do zatrzymania zasobów w danej działalności.
Jak widać z przytoczonych definicji, koszty ekonomiczne oraz rachunkowe różnią się od siebie:
– koszty ekonomiczne to koszty rachunkowe + koszty alternatywne
– koszty ekonomiczne pozwalają określić ekonomiczną efektywność działalności
– koszty ekonomiczne pozwalają określić w jakim dziale gospodarki najlepiej jest ulokować posiadane zasoby (jeśli dany rodzaj działalności przynosi ujemny zysk ekonomiczny to powinno się ulokować zasoby w inną działalność)
– koszty rachunkowe służą głównie do określenia rentowności działalności, czyli określenia, czy to co robimy przynosi zysk czy stratę
Zysk normalny – minimalne wynagrodzenie, jakie musi otrzymać przedsiębiorca, aby kontynuować dane przedsięwzięcie.
Koszty rachunkowe i ekonomiczne pozwalają określić zysk z prowadzenia danej działalności gospodarczej. Wyróżniamy dwa rodzaje zysku:
a) zysk rachunkowy = przychody całkowite – koszty alternatywne (explicite)
b) zysk ekonomiczny = przychody całkowite – (koszty explicite + koszty implicite)
Przykład.
Jak widać z przykładu koszty ekonomiczne mogą być większe niż rachunkowe, a co za tym idzie zysk ekonomiczny może być znacznie mniejszy niż rachunkowy. Przykład ten pokazuje także istotną rolę jaką pełni koszt alternatywny, który jest niezbędny do określenia zysku ekonomicznego oraz kosztów ekonomicznych. Pełni on więc ważną rolę w procesie alokacji zasobów w dany sektor gospodarki.