Zarys problematyki dochodów i wydatków publicznych

Zrzut ekranu 2013-07-25 o 10.32.25

* W dużym uproszczeniu: Przychody publiczne > dochody zwrotne

* Dochody są bezzwrotne

* Przychody są zwrotne

* Przychody – wpływy z kredytów; element zwrotności np. obligacje, wpływy z prywatyzacji

Operacje nad kreską – wszystkie związane z dochodami i wydatkami, one dają nam nadwyżkę lub niedobór (deficyt, równowagę lub nadwyżkę) np. dotacje

Dochody i wydatki

deficyt

nadwyżka

równowaga

Operacje pod kreską – wszystkie operacje związane z przychodami i rozchodami publicznymi, nie mają wpływu na deficyt budżetowy, np. pożyczka

* Dotacje – wydatki budżetu państwowego; można je nazwać pożyczką (operacja pod kreską); nie wpływają na deficyt

  1. Przychody budżetu państwa i budżetu JST (tzw. publiczne)
  2. Przychody jednostek należących do sektora finansów publicznych np. AE

Rodzaje dochodów publicznych:

–   daniny publiczne – podatki, składki, opłaty i inne świadczenia pieniężne (np. cła), których obowiązek ponoszenia na rzecz państwa, JST, funduszy celowych oraz innych jednostek zaliczanych do SFP (Sektor Finansów Publicznych) wynika z innych ustaw niż ustawa budżetowa (tzw. odrębnych ustaw)

–   inne dochody – należne, na podstawie odrębnych ustaw – budżetowi państwa, JST oraz innym jednostkom SFP (np. kary i grzywny orzeczone w postępowaniu sądowym, wpływy ze zobowiązań przedmiotowych,

–   wpływy ze sprzedaży wyrobów i usług świadczonych przez jednostki sektora finansów publicznych,

–   dochody z mienia – jednostek SFP, do których zalicza się w szczególności:

  • wpływy z umów najmu, dzierżawy i innych umów o podobnym charakterze (np. leasing)
  • odsetki od środków na rachunkach bankowych
  • odsetki od udzielonych pożyczek, od posiadanych papierów wartościowych
  • dywidendy z tytułu posiadanych praw majątkowych

–   spadki, zapisy, dywidendy, darowizny,

–   kwoty uzyskane przez jednostki SFP z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji

–   odszkodowania

–   poręczenia i gwarancje

–   dochody ze sprzedaży majątku – rzeczy i prawa (np. praw towarowych, firm)

–   inne dochody należące do sektora finansów publicznych

Przeznaczenie środków publicznych 

Wydatki publiczne – środki pieniężne wydatkowane z budżetu podmiotów publicznych w celu zaspokojenia potrzeb publicznych.

Wydatkami publicznymi są przepływy finansowe, które są związane z realizacją zadań   podmiotów publicznych; do ponoszenia wydatków publicznych podmioty te są zobowiązane

Rozchody publiczne – to przepływy, które nie są zaliczane do wydatków; mogą one występować w budżecie, ale nie muszą

Rodzaje wydatków publicznych

  1. Wydatki publiczne ze względu na szczebel władzy, na którym są one ponoszone dzielimy:
  • rządowe (państwowe)
  • regionalne (województwa)
  • lokalne (gminy i powiaty)
  • wydatki budżetowe (budżetu państwa, samorządów terytorialnych)
  • wydatki ubezpieczeń społecznych
  • wydatki funduszów celowych (parabudżetowych) – obejmujące wydatki zarówno funduszy państwowych, jak i funduszy samorządowych
  • wydatki budżetowe (wydatki budżetowe państwa oraz JST)
  • wydatki z innych źródeł publicznych niż budżet – wydatki pozabudżetowe
  1. Biorąc pod uwagę fundusz, z którego wydatki są dokonywane (w nawiązaniu do segmentów finansowych):
  1. W zależności od organizacji publicznej gospodarki finansowej
  1. Według związku z ostatecznym podziałem PKB: nabywcze i transferowe
  2. Według rodzaju: osobowe i rzeczowe
  3. Według kryterium ekonomicznego: bieżące (w tym na obsługę długu) i majątkowe
  4. Według możliwości oddziaływania władz publicznych na ich wysokość: elastyczne i sztywne (zdeterminowane)

Sektor finansów publicznych, w Polsce, dzieli się na 3 podsektory:

  • rządowy (sejm, senat, rada ministrów, organy władzy i administracji publicznej, sądy, trybunały, PAN)
  • samorządowy
  • ubezpieczeń społecznych

Podsektor rządowy:

–   organy władzy publicznej,

–   organy administracji rządowej,

–   organy kontroli państwowej i ochrony prawa

Określone podmioty zaliczają się do sektora finansów publicznych do podsektora rządowego, dlatego że wykonują zadania państwa, otrzymują część dochodów publicznych , a czasami także dotacje z budżetu państwa.

Podsektor samorządowy:

–   jednostki samorządu terytorialnego

–   jednostki budżetowe

–   zakłady budżetowe

–   instytucje kultury

–   samodzielne zakłady opieki zdrowotnej

Podsektor ubezpieczeń społecznych:

–   ZUS

–   KRUS

Do SFP nie zalicza się przedsiębiorstw, banków, spółek prawa handlowego.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *