Czynniki wewnętrzne (endogeniczne) – pochodzą z wnętrza Ziemi, powodują zróżnicowanie powierzchni
Ruchy lądotwórcze – powolne i długotrwałe pionowe ruchy skorupy ziemskiej
Ruchy górotwórcze – polegają na fałdowaniu serii skalnych i kształtowaniu charakterystycznych struktur
Zjawiska plutoniczne i wulkaniczne – proces ten polega na wydobywaniu się z głębi ziemi lawy, gazów i materiału piroklastycznego (np. pyłów, popiołów, bomb wulkanicznych)
Trzęsienia ziemi – bardzo groźne, katastrofalne wywołane ruchami płyt litosfery
Czynniki zewnętrzne (egzogeniczne) – dążące do zrównania powierzchni
